Gặp 'người nắm giữ bí mật của hàng trăm sao Việt'

Cơn sốt của những chương trình truyền hình thực tế vẫn đang lan rộng tại thị trường giải trí Việt. Sau khi Em xinh “say hi”, Đấu trường Gia tốc, Tân binh toàn năng khép lại hành trình, chuỗi reality show tiếp tục nối đuôi nhau lên sóng. Trong tháng 9 sẽ chứng kiến trận “oanh tạc” của Running Man Vietnam, Chiến sĩ quả cảm, Sao nhập ngũ, Anh trai “say hi” và 2 ngày 1 đêm.

Cuộc đấu giữa các "ông lớn" sản xuất show vì thế trở nên căng thẳng, gay cấn hơn bao giờ hết. Trong đường đua khốc liệt nói trên, người đứng sau 2/5 chương trình là tổng đạo diễn Mai Thắm.

Tri Thức - Znews có cuộc phỏng vấn với chị, khi Chiến sĩ quả cảm - show thực tế đầu tiên về chiến sĩ công an - đang được quan tâm, bàn luận, ngay khi lên sóng.

'Không nghệ sĩ nào can thiệp vào show'

Từ người đứng trước máy quay đến khi trở thành nhân vật đứng sau máy quay. Sự thay đổi này với chị thế nào?

Thực ra, tôi không có bỡ ngỡ gì giữa việc đứng sau hay trước máy quay. Vì trước đây, tôi từng là phóng viên hiện dẫn. Nhưng thời điểm ấy cũng trôi qua khá lâu rồi. Sau này, tôi thiên về công việc tổ chức rồi sản xuất show, biên tập nội dung, đạo diễn, hiện tại là tổng đạo diễn chương trình.

Nhưng nếu bạn hỏi ở khía cạnh từ người vốn đứng sau máy quay, không được ai chú ý, giờ trở thành nhân vật được biết đến nhiều hơn, tôi có thể trả lời thế này: ‘Đó là niềm vui với một người làm nghề như tôi. Điều đó cho thấy khán giả bây giờ rất công tâm, họ không chỉ quan tâm tới nghệ sĩ, mà còn ghi nhận cả những người âm thầm đứng sau, tạo nên các sản phẩm đó nữa’.

Nữ đạo diễn chia sẻ về những áp lực khi sản xuất các show đình đám.

Bắt đầu ở cột mốc nào, chị nhận ra mình được truyền thông, khán giả chú ý?

Thực ra, chủ yếu trong giới sản xuất show thì biết đến tôi nhiều hơn. Công chúng trước đây quan tâm hơn các sản phẩm và những người xuất hiện trong show đó, cụ thể là nghệ sĩ.

Tôi bắt đầu được biết đến từ khi làm những lễ trao giải lớn. Và trong một lễ trao giải diễn ra vào năm 2018, có một sự việc khá hot diễn ra với ngôi sao tên tuổi thời điểm đó. Thế rồi, mọi người biết đến tên của tôi với vai trò đạo diễn.

Tôi ít xuất hiện trên truyền thông, chỉ thích yên ổn làm nghề. Sau đó có một vài show truyền hình thực tế khác, tôi xuất hiện ở vai trò PD (tổng đạo diễn) - những người điều khiển cuộc chơi của chương trình lên sóng, show thành công, đồng nghĩa với việc tôi cũng biết được nhiều hơn.

Với những show truyền hình thực tế, tôi là người tương tác với nghệ sĩ rất nhiều. Thực ra, với tính cách của tôi, thích quan tâm, chăm sóc mọi người. Tôi hướng dẫn cho các nghệ sĩ nên làm gì và không nên làm gì. Đôi khi, tôi cũng là thế lực đối trọng với nghệ sĩ, để tạo nên content nữa (Cười).

Nghệ sĩ gọi tôi bằng “má Thắm”. Khi gặp tôi, họ có sự tôn trọng nhất định. Fan của nghệ sĩ cũng gọi theo tên đấy. Bây giờ, tôi trở thành bà mẹ đông con nhất showbiz rồi.

“Thế lực đối trọng với nghệ sĩ” trên trường quay và “Má Thắm” ngoài đời, đâu là cách chị dung hòa?

Tôi không biết trả lời sao. Nhưng có thực tế là nghệ sĩ sẽ nể những ai hiểu nghề, hiểu mình và tạo điều kiện để họ làm việc tốt.

Tôi biết ai cần làm gì và làm sao để tốt hơn khi tham gia chương trình truyền hình thực tế. Trong khi làm việc, tôi sẽ chia sẻ thẳng thắn yêu cầu, mong muốn của bản thân, chương trình với họ luôn.

Các nghệ sĩ được lắng nghe và chia sẻ. Như vậy, từ từ, càng hiểu việc, tôi sẽ sắp xếp mọi việc hiệu quả. Giống như trong một ban nhạc, ai cũng giỏi nhưng nếu không có nhạc trưởng, ai chơi, ai dừng lúc nào, sẽ hỗn loạn luôn.

Quan trọng là nhạc trưởng phải biết phát huy người nào giỏi chỗ nào thì sắp xếp và phát huy thế mạnh của họ thôi.

Một câu hỏi mà nhiều người thắc mắc: Các ngôi sao hạng A khi tham gia show, có từng can thiệp vào bản final trước khi phát sóng không?

Bên game show âm nhạc thì có. Một số ngôi sao hạng A, họ đề nghị được xem lại, để xem hình ảnh chỉn chu chưa hay góc mặt của họ có đẹp không. Tôi cho rằng đó là sự chuyên nghiệp trong nghề và ở một level nào đó, mình chấp nhận.

Còn show truyền hình thực tế thì không ai nên can thiệp trừ ê-kíp. Nghệ sĩ có thể góp ý và chúng tôi lắng nghe, điều chỉnh nếu thấy hợp lý.

Nguyên tắc của chị khi làm việc với họ?

Nguyên tắc của tôi từ trước đến nay là nói không với chiêu trò, drama, tiêu cực. Nghệ sĩ cần được tôn trọng hình ảnh và sự riêng tư. Với cả, những chương trình truyền hình thực tế sẽ đặt họ vào các tình huống không lường trước được. Đôi khi họ không kịp chuẩn bị đầy đủ để xuất hiện chỉn chu trước công chúng, có những lời lẽ chưa hoàn toàn phù hợp.

Ở góc độ công chúng, có thể những hành xử, lời nói đó chưa thật chuẩn. Nhưng tôi không chủ trương dựa vào những điều đó để đẩy drama, content phải chọn lọc, gạn đục khơi trong. Tôi và ê-kíp biên tập chỉ chọn những gì đẹp, vui và mang lại tiếng cười, cảm xúc tích cực. Tôi ưu tiên đưa những hình ảnh đó lên chương trình. Vì vậy, nghệ sĩ họ tin tưởng mình.

Nếu nói chị là người nắm giữ nhiều bí mật nhất của hàng trăm sao Việt, liệu có đúng?

Tôi không biết nhiều vậy đâu. Vì ngoài công việc, tôi còn gia đình, con nhỏ và những mối quan hệ khác.

Chẳng qua là mọi người thấy tôi gặp gỡ với cả trăm nghệ sĩ nên nghĩ vậy thôi. Còn tôi không tìm hiểu sâu hay quá tò mò (Cười).

Sức ép rất lớn từ các 'ông lớn'

Còn nhà sản xuất thì sao. Làm việc với các ‘ông lớn’, sức ép lớn nhất chị phải đối diện?

Có chứ. Bất kỳ chương trình nào, tôi cũng nhận sức ép rất lớn từ các nhà sản xuất, ngay từ khi thời điểm bắt đầu luôn. Dĩ nhiên rồi, ai làm show cũng mong thành công mà.

Thành công có nhiều yếu tố, gồm sự đón nhận của khán giả, doanh thu… Lúc này, vai trò của tổng đạo diễn rất quan trọng. Tôi phải cân đo đong đếm, chọn cách thể hiện, sản xuất như thế nào, để cân đối bài toán kinh tế và sự thành công của show.

"Nguyên tắc của tôi từ trước đến nay là nói không với chiêu trò, drama, tiêu cực", Mai Thắm cho biết.

Áp lực của tôi rất lớn. Khi nhà sản xuất mời tôi dự án nào đó, cảm giác ban đầu là vui vì được tin tưởng. Nhưng không phải dự án nào tôi cũng nhận lời. Tôi phải xem dự án đó có thực sự phù hợp không.

Tôi có sự lựa chọn, trên các tiêu chí như format đó có thực sự hấp dẫn hay không; dàn cast thế nào và chương trình liệu có truyền tải thông điệp, cảm hứng, mang lại giá trị cho khán giả. Trong nhiều trường hợp, show đó còn chưa có format rõ ràng, tôi và ê-kíp phải cùng ngồi xuống để xây nên format mới.

Nói vậy, nghĩa là chị có thể dự đoán được mức độ thành công hay không của một show thực tế?

Thực ra, ai làm nghề này muốn thành công đều phải có sense (cảm nhận). Một phần của sáng tạo là bạn phải dự đoán trước được xu hướng, thị hiếu khán giả ở hiện tại, tương lai gần hoặc xa hơn.

Quảng cáo

Dự đoán đó phải có cơ sở, từ kinh nghiệm làm nghề và từ quan sát, học hỏi, ở những thị trường giải trí quốc tế, các nước lân cận. Từ đó, tôi đưa ra sự phán đoán đối với thị trường giải trí nội địa.

Dĩ nhiên, không phải sự phán đoán nào cũng đúng. Nhưng càng làm nhiều, cái khả năng chính xác càng cao.

Sự phán đoán đó đo lường trên các chỉ số, dữ liệu nào?

Nhiều lắm. Có nhiều thứ để dự đoán được thành công hay không của một chương trình. Tất nhiên, có những show mình dự đoán thành công, nhưng phải có điều kiện cần và đủ. Và ngược lại.

Nhưng không phải show nào chị chạm vào cũng “hóa vàng”. Điều gì được rút ra?

Dĩ nhiên là tôi phải nghiêm túc nhìn nhận lại, cả thành công lẫn không được như mong đợi. Từ trước đó, tôi cũng đoán được một phần có thể nó không được như kỳ vọng 100%. Vì không còn cách nào khác, tôi cũng buộc phải làm. Không đủ điều kiện, không có nhân tố tôi mong muốn và thấy được kết quả tương lai của nó luôn.

Tương tự như vậy, những show thành công cũng đoán được, từ format, dàn cast, nhân tố. Việc còn lại của mình là chơi một bản nhạc làm sao để hài hòa mọi thứ và đạt được kết quả tốt nhất.

Có những show, tôi chỉ đoán khoảng 4,5 phần là thắng nhưng lại bùng nổ. Và ngược lại.

Theo đạo diễn, với một show truyền hình thực tế, các nghệ sĩ không được can thiệp vào nội dung chương trình.

Những lúc như vậy, chị đối mặt ra sao?

Nguyên tắc của tôi là show thành công cũng không cho phép mình bay quá cao. Và nếu không thành công, bản thân không được phép chìm đắm quá nhiều. Lúc nào, tôi cũng phải tỉnh táo. Sự bay bổng chỉ diễn ra trong lúc sáng tạo. Nhưng khi nhìn nhận, đánh giá vấn đề là phải có cái đầu lạnh.

Buồn hay vui quá chỉ khiến bản thân mất đi sự tỉnh táo. Và khi đánh mất nó, tôi sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều đến cả ê-kíp.

Tôi tự rèn cho mình điều này qua nhiều năm tháng làm nghề. Bởi tôi là người vốn rất nhiệt huyết, đầy cảm xúc. Nhưng theo thời gian, càng trải qua nhiều chuyện, tôi tự dặn mình phải tỉnh táo.

'Tôi đã đi qua nhiều biến cố trong đời'

Cú vấp nào chị nhận ra mình phải tỉnh táo?

Tôi đã đi qua nhiều biến cố trong cuộc đời. Trộm vía là trong sự nghiệp thì chưa có.

Có một cột mốc là vào năm 2019, tôi gặp khủng hoảng lớn nhất. Khi đó, từ một người đắt show, tôi chìm đắm nhiều trong nỗi buồn. Nhưng sau rồi, tôi tự vực bản thân mình dậy. Đến năm 2020 lại trải qua đại dịch. Có những người thân, đồng nghiệp của tôi ra đi. Lúc đó, tôi thấy còn gì quan trọng hơn sinh tử.

Tôi nhớ thời điểm ấy, mình có điều kiện đi lại hơn (do phải tác nghiệp) nên hay lăn xả ra ngoài, giúp đỡ, cung cấp thực phẩm, thuốc men cho những người thân quen và cả những người chưa từng gặp mặt. Kiểu như vậy, tôi lại có thêm động lực để cố gắng.

Đi qua cả những hào quang, thoái trào của game show gần 15 năm qua, chị nhận thấy điều gì?

Tôi nghĩ bùng nổ hay thoái trào của các thể loại chương trình chính là dòng chảy, vì xã hội và xu hướng, con người luôn luôn thay đổi. Một khi xã hội thay đổi, nhu cầu giải trí sẽ thay đổi. Và những người như tôi phải luôn vận động, thích ứng.

Hoặc là đi theo xu hướng, hoặc là tạo nên xu hướng.

Chị thuộc tuýp nào?

Tạo được xu hướng thì quá tốt.

Những chương trình truyền hình thực tế sẽ còn kéo dài ở Việt Nam thời gian dài nữa. Vì khán giả bây giờ rất thông minh. Họ không thích những thứ sắp đặt quá nhiều. Truyền hình thực tế là truyền tải cảm xúc, trải nghiệm chân thật, cung cấp thông tin hữu ích và những thông điệp tích cực thì còn đất sống.

Với những đạo diễn nữ, sức khỏe có là cản trở, trong những chương trình đòi hỏi sự vận động, thử thách nhiều như Chiến sĩ quả cảm?

Nghệ sĩ trải nghiệm 1 thì tổng đạo diễn như tôi phải là 3, 4 đó. Thậm chí, tôi phải là người tiền trạm, trải qua hết các thử thách trước khi bắt tay vào thực hiện chương trình. Trời thương là sức khỏe trộm vía lắm, đến giờ vẫn đáp ứng được.

Nhưng khi làm Chiến sĩ quả cảm, tôi học được một câu rất hay từ các chiến sĩ, rằng: 'Tất cả chỉ là cảm giác'. Ý chí có thể giúp con người vượt qua tất cả. Dĩ nhiên, điều đó chỉ xảy ra khi thể trạng tốt. Nếu thể trạng mình không ổn, mệt quá thì dù ý chí có muốn, là sập nguồn.

Chị từng trải qua cảm giác 'sập nguồn'?

Chưa.

Chị có từng nghĩ đến việc ở một thời điểm nào đó, bản thân sẽ không còn đủ sức khỏe để theo đuổi những chương trình thực tế như hiện tại?

Có, tôi từng từ nghĩ rồi. Vì tôi không định theo hoài, chạy ngoài đường ở những show thực tế nữa.

Nhưng tôi cũng nghĩ thế này. Cuộc sống này như một hành trình. Bản thân mỗi người cũng không nên chăm chăm đích đến. Ai cũng có mục tiêu cả. Nhưng xác định mục tiêu cũng phải coi hành trình đó ra sao nữa. Bản thân bạn có enjoy hành trình đó không. Nếu đã enjoy thì mục tiêu không còn quá quan trọng nữa. Có thể trong tương lai, tôi vẫn sẽ làm những gì đó liên quan đến nghệ thuật hoặc giáo dục.

Sự lôi cuốn của thanh âm

Cuốn sách Lược sử âm nhạc của nhà nghiên cứu âm nhạc bậc thầy thế giới Robert Philip, dẫn dắt độc giả trên hành trình khám phá cực kỳ lôi cuốn mọi hình thái âm nhạc. 40 chương sách đưa người đọc đi từ dạng thức sơ khai của âm nhạc đến khi con người sử dụng âm nhạc, qua giai đoạn sự lên ngôi của các nhạc cụ, dàn nhạc, đến khi âm nhạc tạo ra những cơn bão trong tâm trí con người thời cách mạng, cuối cùng là âm nhạc trong nhịp sống hiện đại và âm nhạc hướng về tương lai.

Cuốn sách làm nổi bật rằng, âm nhạc không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn là một hiện tượng xã hội phức tạp. Nó phản ánh cấu trúc xã hội, các mối quan hệ quyền lực và những thay đổi trong xã hội. Âm nhạc phát triển theo nhiều chiều hướng khác nhau trong các nền văn hóa.