Là những câu hỏi được đặt ra sau loạt bài viết đăng tải trên Tri Thức - Znews về sự bùng nổ của truyền hình thực tế thời gian qua.
Thống kê đơn giản cho thấy hơn 100 nghệ sĩ đã và đang bước vào “vùng đất mới”, nơi họ đua tranh với nhau không phải bằng vai diễn trong phim truyền hình, điện ảnh hay những sản phẩm âm nhạc. Hình ảnh người nổi tiếng phủ ngập social hay dẫn đầu bảng xếp hạng thảo luận của những nền tảng phân tích dữ liệu, sau khi các tập của show thực tế lên sóng.
Với nghệ sĩ, nhất là ngôi sao trẻ hoặc đang ở giai đoạn chững của sự nghiệp, rất khó để nói lời từ chối với những game show, vì sức hút từ các chương trình mang lại. Có những người từ “zero” thành “hero” chỉ trong thời gian rất ngắn. Cũng có người được “cứu” sau những chật vật với nghề. Tuy nhiên, cũng từ show thực tế, không ít ngôi sao lộ điểm yếu vì “đá chéo sân”.
Nghệ sĩ kiếm tiền tỷ từ game show
Có nhiều lý do dẫn tới việc nghệ sĩ đổ xô tham gia game show thực tế trong thời điểm hiện tại. Ngoài cơ hội củng cố thương hiệu cá nhân, mở rộng mạng lưới hợp tác và gia tăng sức ảnh hưởng lâu dài, số tiền cát-xê từ những chương trình truyền hình đình đám, mang lại cho nghệ sĩ không hề nhỏ.
Tùy vào tên tuổi của nghệ sĩ, thương hiệu nhà sản xuất và mức đầu tư của chương trình, thù lao nói trên dao động từ vài chục triệu đồng đến vài trăm triệu đồng/tập.
Kaity Nguyễn (bên trái) cũng gia nhập đường đua game show, dù trước đó nữ diễn viên không tham gia.
Thậm chí đối với các nghệ sĩ hàng đầu tham gia xuyên suốt chương trình, thu nhập có thể lên đến cả tỷ đồng là minh chứng cho giá trị kinh tế của game show. Nguồn thu nhập hấp dẫn này đã tạo ra một "nền kinh tế game show" vận hành song song với các lĩnh vực nghệ thuật truyền thống. Điều này dẫn đến một thực tế là nguồn thu nhập từ game show trở nên quan trọng, có thể hỗ trợ thêm chi phí cho các nghệ sĩ để có thêm nguồn tài chính tái đầu tư các sản phẩm nghệ thuật (sản xuất, phát hành MV, album)...
Ông Hoàng Quang Lê, CEO Techbeat Records chia sẻ với Tri Thức - Znews: "Game show thực tế hiện là con đường ngắn nhất để nghệ sĩ phủ sóng mạnh ở tệp khán giả đại chúng. Ngoài cát-xê trực tiếp, họ còn hưởng lợi từ việc tăng giá trị booking quảng cáo, hợp đồng sự kiện và cả lượng khán giả trung thành cho các sản phẩm cá nhân. Với nghệ sĩ hạng A như Trấn Thành, Trường Giang, cát-xê luôn nằm ở nhóm cao nhất thị trường. Tuy nhiên, con số cụ thể còn phụ thuộc vào thời điểm, mức độ ảnh hưởng và vai trò họ đảm nhận".
Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Trung, nhà sáng lập Zeit Media nhận định những chương trình truyền hình nếu được nghệ sĩ lựa chọn khéo léo, nên được xem như một bệ phóng giúp lan tỏa giá trị và hình ảnh, hỗ trợ cho sản phẩm nghệ thuật cốt lõi, chứ không phải là đích đến cuối cùng.
Mỗi nghệ sĩ có một con đường, một nhịp sáng tạo và mục tiêu khác nhau. Vì vậy, việc tham gia bao nhiêu, tham gia chương trình nào là quyết định thuộc về họ. Điều quan trọng là sự xuất hiện ấy phải bổ sung cho câu chuyện nghề nghiệp, củng cố bản sắc và khiến nghệ sĩ cảm thấy tự hào. Khi định hướng rõ ràng và kiên định với giá trị của mình, nghệ sĩ sẽ biết cách dung hòa giữa ánh đèn sân khấu game show và ánh sáng từ chính những tác phẩm họ tạo ra.
"Nghệ sĩ vốn là những người sáng tạo, mỗi người có cách xây dựng hành trình và hình ảnh riêng. Có người chọn tập trung hoàn toàn vào chuyên môn như ra mắt tác phẩm, rèn luyện kỹ năng và xem game show như 'món ăn kèm' để kết nối khán giả. Có người lại chủ động dùng game show như một phần chiến lược truyền thông, biến nó thành cầu nối đưa hình ảnh và thông điệp của mình lan tỏa rộng hơn", ông Nguyễn Hữu Trung chia sẻ.
Sao nhập ngũ 2025 quy tụ gần 30 nghệ sĩ.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Thăng Long, Giảng viên Cao cấp ngành Truyền thông Chuyên nghiệp, Đại học RMIT, ở góc độ kinh tế, việc nghệ sĩ cùng lúc hiện diện trong nhiều game show thực tế là quyết định hợp lý trong một thị trường đang ưu tiên các giá trị giải trí ngắn hạn và có khả năng sinh lời ngay lập tức. Tâm lý "lấy ngắn nuôi dài" là điều có thể hiểu được. Hơn nữa, việc tham gia game show giúp các nghệ sĩ duy trì sự hiện diện trên truyền thông, việc tung ra các sản phẩm nghệ thuật dễ dàng hơn, dễ tiếp cận và được công chúng đón nhận hơn.
Tần suất xuất hiện dày đặc trên các kênh truyền hình có rating cao và sự lan tỏa trên các nền tảng mạng xã hội giúp tên tuổi của họ nhanh chóng trở nên quen thuộc. Nhiều nghệ sĩ đã có những bước đột phá trong sự nghiệp chính nhờ vào game show.
Tuy nhiên, chính khả năng phơi bày con người thật này cũng là một rủi ro. Game show hoạt động như một "bộ lọc" thương hiệu, có khả năng khuếch đại cả điểm mạnh và điểm yếu. Một nghệ sĩ thông minh, duyên dáng và có kiến thức nền tốt sẽ càng tỏa sáng. Ngược lại, những yếu điểm về kiến thức, cách ứng xử hay thái độ cũng sẽ bị phơi bày và khuếch đại trước hàng triệu người xem, biến game show từ bệ phóng thành một bài kiểm tra khắc nghiệt mà không phải ai cũng vượt qua được.
Mô hình "nghệ sĩ chuyên gia" và "người của công chúng"
Với câu hỏi đặt ra đầu bài viết: "Trong cơn lốc của những chương trình truyền hình thực tế ở Việt Nam hiện tại, ngôi sao nào đứng ngoài guồng quay. Và lý do họ từ chối?", câu trả lời là: "Rất ít ỏi".
Một số cái tên được thống kê sơ bộ gồm: Mỹ Tâm, Tùng Dương, Hà Anh Tuấn, Đen Vâu, Sơn Tùng M-TP. Đây là những ngôi sao giữ khoảng cách với những sân chơi giải trí đại trà. Chiến lược này được nghệ sĩ và công ty xây dựng đồng bộ, thống nhất ngay từ những ngày đầu vào nghề đến nay.
Điểm chung của các nghệ sĩ kể trên là có đủ độ phủ, lượng fan đông, nguồn thu nhập đa dạng, chủ động chọn show và thu nhập thụ động dựa trên các tác phẩm chuyên môn của mình thông qua bản quyền. Vì vậy, họ không cần xuất hiện quá thường xuyên trên truyền thông mà chỉ tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm nghệ thuật có giá trị lâu dài và coi trọng chiều sâu hơn là độ phủ.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Thăng Long, Tùng Dương, Hà Anh Tuấn, Mỹ Tâm, Đen Vâu, Sơn Tùng M-TP đều xây dựng hình mẫu "Nghệ sĩ chuyên gia" (The Specialist Artist). Thương hiệu của họ được định hình bởi tài năng được công nhận, sự tôn trọng của giới chuyên môn, các thương hiệu và bộ phận khán giả trung thành cốt lõi.
Hà Anh Tuấn và Sơn Tùng không tham gia game show thực tế.
Trong khi đó, những nghệ sĩ khác đang xác định phát triển theo hình mẫu "Người của công chúng" (The Public Personality/Entertainer). Nhóm người nổi tiếng này dựa trên độ phủ sóng rộng rãi, sự gần gũi và khả năng giải trí đa dạng. Thương hiệu của họ đang được xây dựng dựa trên sự yêu mến của khán giả đại chúng, khả năng hoạt ngôn, khiếu hài hước và tần suất xuất hiện thường xuyên.
Các ngôi sao cũng đang ở giai đoạn đang đi lên của sự nghiệp và muốn tiếp tục gia tăng mức ảnh hưởng của mình để tạo giá trị thương mại cao hơn. Họ là những người có khả năng kết nối mạnh mẽ với số đông và thường có sức ảnh hưởng lớn trên các nền tảng truyền thông nên việc duy trì sức ảnh hưởng đó qua game show là điều nên làm.
"Việc xác định rõ mình muốn theo đuổi hình mẫu nào hoặc tìm kiếm một điểm cân bằng tối ưu giữa hai hình mẫu này, sẽ là kim chỉ nam để lựa chọn loại game show, tần suất tham gia và cách thể hiện bản thân trong mỗi chương trình. Quan trọng là thành công không nằm ở việc tham gia hay từ chối game show, mà nằm ở sự nhất quán trong chiến lược thương hiệu của mình", theo PGS.TS.
Chung quan điểm, nhà sáng lập Zeit Media cho rằng không có công thức chung trong định hướng phát triển hình ảnh của nghệ sĩ. Mỗi ngôi sao có quyền quyết định mình xuất hiện khi nào, ở đâu và với màu sắc gì. Khi đã rõ mục tiêu và định hướng, nghệ sĩ sẽ biết chọn game show nào bổ trợ cho con đường mình đi cũng như từ chối những lời mời không phù hợp, dù quy mô hay cát-xê có hấp dẫn đến đâu.
Sự lôi cuốn của thanh âm
Cuốn sách Lược sử âm nhạc của nhà nghiên cứu âm nhạc bậc thầy thế giới Robert Philip, dẫn dắt độc giả trên hành trình khám phá cực kỳ lôi cuốn mọi hình thái âm nhạc. 40 chương sách đưa người đọc đi từ dạng thức sơ khai của âm nhạc đến khi con người sử dụng âm nhạc, qua giai đoạn sự lên ngôi của các nhạc cụ, dàn nhạc, đến khi âm nhạc tạo ra những cơn bão trong tâm trí con người thời cách mạng, cuối cùng là âm nhạc trong nhịp sống hiện đại và âm nhạc hướng về tương lai.
Cuốn sách làm nổi bật rằng, âm nhạc không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn là một hiện tượng xã hội phức tạp. Nó phản ánh cấu trúc xã hội, các mối quan hệ quyền lực và những thay đổi trong xã hội. Âm nhạc phát triển theo nhiều chiều hướng khác nhau trong các nền văn hóa.
Ai đang 'vượt mặt' Trấn Thành, Lê Dương Bảo Lâm
Trong cuộc đua giữa các "ông lớn" game show, Trấn Thành, Ngô Kiến Huy, Lê Dương Bảo Lâm là những nghệ sĩ được chọn. Họ hiện diện cùng lúc trong nhiều chương trình đình đám.
37:2230 hôm qua
Cuộc chiến game show giữa các 'ông lớn' căng thẳng chưa từng thấy
Với sự cạnh tranh giữa Em xinh "say hi", Chiến sĩ quả cảm, Sao nhập ngũ và nhiều chương trình khác, đường đua game show Việt đang sôi động, căng thẳng chưa từng có.
06:27 9/8/2025
