Vài năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành chủ đề nóng trên toàn cầu. Trong công sở, AI trở thành trợ lý đắc lực giúp hoàn thành công việc nhanh chóng và dễ dàng hơn. Từ ChatGPT, Gemini, Deepseek hay Claude, những công cụ này đã trở thành trợ lý đắc lực cho bất kỳ ai. Một báo cáo của McKinsey & Company – công ty tư vấn quản trị nổi danh toàn cầu – đã chỉ ra rằng: Trí tuệ nhân tạo sẽ mang đến cho con người “siêu năng lực” mới, rất cần thiết để tăng năng suất nền kinh tế. Tuy nhiên, báo cáo cũng cho biết quá trình chuyển đổi hoạt động sang trí tuệ nhân tạo sẽ gây áp lực lên lực lượng lao động.
Một báo cáo khác của McKinsey & Company chỉ ra: So với lãnh đạo doanh nghiệp, nhân viên hồ hởi hơn với AI! Millennial là thế hệ cởi mở bậc nhất với làn sóng ứng dụng AI trong công việc. Họ là những người có kinh nghiệm tích lũy theo thời gian. Với sự trợ giúp của AI, họ có thể gây áp lực lên những thế hệ lao động như Gen Z, Gen X, Baby Boomers. Thậm chí có ý kiến rằng AI sẽ dần thay thế chúng ta. Vậy đâu là lối đi cho người lao động?
Câu trả lời là, để không bị AI thay thế, chúng ta phải giỏi hơn AI và làm những điều AI chưa làm được.
Có rất nhiều kỹ năng mềm mà trí tuệ nhân tạo hiện tại vẫn chưa thể sao chép và làm tốt bằng con người. Phát triển những kỹ năng mềm thiết yếu này không chỉ là để thêm vài dòng vào CV, mà còn là hành trình chuyển hóa bản thân, nâng cao hiệu suất tổng thể và mở rộng con đường sự nghiệp. Và bạn cũng cần nâng cao hiểu biết của mình về AI để bắt công cụ này phục vụ cho bạn.
Những kỹ năng giúp bạn không thể bị AI thay thế
1. Lãnh đạo thấu cảm
Cảm nhận cảm xúc của đối tác, khách hàng và đồng nghiệp ở mức độ sâu sắc hơn, xây dựng niềm tin thông qua việc chủ động lắng nghe và kết nối chân thành. Đây là khả năng đoán trước nhu cầu và xây cầu nối. AI có thể phân tích dữ liệu để tìm xu hướng và sở thích, nhưng không thể lý giải cho câu hỏi “vì sao” đằng sau những con số. Chỉ con người mới có thể truyền tải cảm xúc giữa dữ liệu và hành động.
Ví dụ: Công cụ tiếp thị do AI hỗ trợ có thể phát hiện lượng truy cập tăng đột biến từ người dùng Gen Z. Nhưng chỉ có sự thấu cảm của bạn mới giúp tạo ra nội dung phù hợp với giá trị và khiếu hài hước của họ, từ đó tăng mức độ tương tác và chuyển đổi.
2. Tư duy sáng tạo không giới hạn.
Khả năng tư duy vượt khuôn mẫu, giải quyết vấn đề một cách linh hoạt và thích ứng với thay đổi bằng sự sáng tạo là yếu tố giúp bạn luôn đi trước thời đại. AI giỏi trong việc tìm kiếm mô hình và tối ưu hóa quy trình có sẵn. Nhưng chính bạn sẽ là người dùng những dữ liệu từ AI để nghĩ ra những ý tưởng, sản phẩm và giải pháp đột phá.
Hãy nghĩ AI như người giúp bạn động não, còn bạn là người biến ý tưởng thành điều “đủ wow rồi đó”.
3. Tư duy phản biện để nhìn xuyên qua hỗn loạn
Phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định sáng suốt trong biển thông tin tràn ngập. Nói đơn giản, bạn cần trở thành một Sherlock Holmes với khả năng phân tích sắc bén, chứ không phải một con cừu mù quáng theo thuật toán. AI có thể xử lý lượng lớn dữ liệu và tạo báo cáo, nhưng không thể phân biệt thật giả. Tư duy phản biện của bạn sẽ giúp kiểm tra, phân tích và đưa ra kết luận sâu sắc.
Ví dụ: Một công cụ phân tích do AI hỗ trợ chỉ ra mối tương quan giữa việc ra mắt sản phẩm và mức độ tương tác trên mạng xã hội. Kỹ năng phản biện giúp bạn xem xét khung thời gian, nhân khẩu học và các biến số khác để xác định xem mối tương quan đó có thực sự có ý nghĩa hay không trước khi đưa ra chiến lược.
4. Hợp tác để kết nối
Hãy bỏ đi những “ốc đảo” riêng lẻ của bản thân mình và làm việc nhóm! Khả năng tận dụng thế mạnh của nhau, tôn vinh sự đa dạng và kết nối giữa các phòng ban là điều thiết yếu trong tương lai của công việc. Hãy nghĩ tới một đội siêu anh hùng Avengers để tập trung mọi nguồn lực, đừng là chiến binh đơn độc.
AI có thể tự động hóa các tác vụ lặp lại và tối ưu quy trình, giúp con người có thời gian hợp tác nhiều hơn. Nhưng chính bạn mới là người đảm bảo sự phối hợp đó dẫn đến thành công chung.
5. Giao tiếp gắn kết, kỹ năng cần thiết thời AI
Trong thế giới tràn ngập nội dung do AI tạo ra, việc soạn thảo những thông điệp rõ ràng, súc tích và thuyết phục là yếu tố then chốt – từ email đến bài thuyết trình gây ấn tượng hay những cuộc trò chuyện đơn giản nhưng xây dựng niềm tin. AI có thể cá nhân hóa thông điệp dựa trên dữ liệu, nhưng bạn mới là người thêm vào sự ấm áp, hài hước và chất con người, tạo nên sự kết nối thực sự.
Ví dụ: Một công cụ email marketing dùng AI có thể viết email dựa trên lịch sử mua hàng. Nhưng bạn có thể thêm vào lời nhắn tay ở cuối hoặc nhắc đến sở thích chung – tạo cảm giác cá nhân hóa và tăng tỉ lệ nhấp chuột hay góp phần gia tăng doanh số.
6. Khả năng tự nhận thức và phục hồi
Biết rõ điểm mạnh, điểm yếu và thiên kiến cá nhân là điều không thể thiếu. Hãy luôn học hỏi và phản tỉnh nếu muốn phát triển trong kỷ nguyên AI. Trí tuệ nhân tạo có thể cung cấp phản hồi, nhưng không thể giúp bạn nhìn vào chính mình. Khả năng tự nhận thức giúp bạn hiểu sâu các phản hồi, nhận ra những lỗ hổng và tiếp tục tiến bộ.
7. Tư duy học hỏi để luôn phát triển, thậm chí là học kỹ năng ứng dụng AI vào công việc
Thử thách không phải là chướng ngại, mà là cơ hội. Khả năng tiếp thu kỹ năng mới, vượt qua giới hạn bản thân và không ngừng tiến bộ chính là “nhiên liệu” giúp bạn tiến xa.
AI có thể tự động hóa công việc và giúp bạn có thêm thời gian để học hỏi và phát triển. Tư duy phát triển đảm bảo rằng bạn tận dụng khoảng thời gian quý giá này để tìm kiếm kỹ năng mới, tham gia các chương trình đào tạo và liên tục nâng cấp bản thân. Hãy hình dung đó là “nhiên liệu” giúp bạn tiếp tục chinh phục đỉnh cao trong kỷ nguyên AI.
Phát triển những kỹ năng này không chỉ để phục vụ công việc, mà còn giúp bạn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Đó là xây dựng những mối quan hệ vững bền hơn, sống một cuộc đời trọn vẹn hơn và để lại dấu ấn tích cực.
Vì vậy, đừng sợ trí tuệ nhân tạo hay robot sẽ thay thế chúng ta trong tương lai. Thay vào đó, bạn hãy phát huy những “siêu năng lực” trong bạn, và biến AI thành công cụ trợ giúp đắc lực trong hành trình sự nghiệp của chúng ta.
