Ở miền nam nước Pháp, Cách thành phố Montpellier 40 phút lái xe về phía đông, là thị trấn nghỉ mát La Grande Motte, nổi tiếng với các tòa nhà chung cư hình kim tự tháp mang phong cách hiện đại. Các nhiếp ảnh gia kiến trúc Charly Broyez và Laurent Kronental ghi lại những hình ảnh trong bài viết đã mô tả dấu ấn độc đáo của khu nghỉ dưỡng này là “một viễn cảnh cổ tích về vùng đất của những lãnh thổ chưa được khám phá trong tâm hồn chúng ta, chứa đầy ký ức, hình ảnh, âm thanh, màu sắc, lịch sử.” Thông qua những hình ảnh của mình, họ bộc lộ phong cách kiến trúc đặc biệt của thành phố.
Những tòa nhà có kiến trúc hiện đại được bao phủ bởi hệ sinh vật phong phú.
Ý tưởng của La Grande Motte có từ những năm 1960-1970 khi Pháp trải qua thời kỳ tăng trưởng kinh tế chưa từng có mang tên “Trente Glorieuses”, bắt đầu từ năm 1945 và kéo dài trong ba mươi năm. Điều này thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch quanh khu vực và truyền cảm hứng cho chính phủ Pháp phát triển các giải pháp thay thế rẻ hơn, thân thiện với gia đình, nhằm níu chân những du khách và gợi ý những chuyến đi đến những bãi biển Tây Ban Nha hấp dẫn hoặc những điểm tham quan sang trọng hơn của Côte d’Azur xa hơn về phía đông.
Hai tòa nhà The Temple du Soleil và Voiles Blanches.
Thị trấn nghỉ mát này bắt đầu phát triển vào năm 1965, là dự án quan trọng nổi tiếng của kiến trúc sư người Pháp gốc Thổ Nhĩ Kỳ Jean Balladur. Ông tiếp cận vùng đầm lầy trước đây như một bức canvas, lấy cảm hứng từ thẩm mỹ hiện đại của phong trào Bauhaus, các kỹ thuật quy hoạch xã hội của thành phố Chandigarh của Le Corbusier, Brasília của Oscar Niemeyer, và thậm chí là hình thức biểu tượng của các kim tự tháp thời tiền Colombia ở Teotihuacan, Mexico.
Mỗi tòa nhà mang một dấu ấn riêng trong các chi tiết nhưng vẫn có sự liên kết với nhau và với thiên nhiên xung quanh.
Thông qua những hình mẫu lý tưởng trên, Jean Balladur đã thiết kế các cấu trúc bê tông mang tính biểu tượng màu trắng để làm những căn condotel giá cả phải chăng cho 37.800 khách du lịch. Nhiếp ảnh gia Charly Broyez và Laurent Kronental mô tả các tòa nhà như những kim tự tháp cụt, tạo nên dấu ấn cá nhân với mọi chi tiết bên trên đều có ý nghĩa. Ngoài các tòa nhà, thị trấn còn có thảm thực vật phong phú tương phản với cảnh quan khô cằn gần đó với gần 50.000 cây được trồng trong khu vực xung quanh kể từ khi thành lập, bao phủ 70% thành phố.
Thiết kế của các tòa nhà hình chóp cũng đóng vai trò tương hỗ cho thảm thực vật này. Chúng được đặt so le để làm chậm những cơn gió đầy sương, muối và cát, tạo ra khí hậu thuận lợi cho sự phát triển của cây thông tán vòng, cây tiêu huyền và các loài khác. Theo lời của các nhiếp ảnh gia, La Grande Motte là một ốc đảo thiên đường thực sự, nơi hòa mình vào thiên nhiên và hạnh phúc của cư dân là triết lý cốt lõi.
Kiến trúc và thiên nhiên của khu nghỉ dưỡng mang tính tương hỗ cao.
Càng soi kỹ vào kiến trúc của Jean Balladur, ta càng cảm nhận sâu sắc về hình thức, ánh sáng, bóng tối, kết cấu và chiều sâu, được thể hiện độc đáo qua các dáng hình mang tính phù điêu của mỗi tòa nhà. Điều này được thể hiện rõ qua bức tranh ghép các ban công cong và mái hiên nhô ra của tòa nhà chung cư Fidji, có hình dạng lấy cảm hứng từ những ngôi đền thời tiền Colombia ở Mexico. Hay tòa nhà chung cư Poséidon bên bờ biển, một trong những đặc điểm kiến trúc nổi bật nhất của La Grande Motte, nơi các ban công phù điêu hình elip được đặt so le trên hai tầng, tạo ra một khuôn mẫu đặc biệt. Các ví dụ khác bao gồm các chi tiết hình khuôn mặt ở bên ngoài tòa nhà Palomino và các sân thượng giải cấu trúc trên mặt tiền của tòa nhà Delta.
Các công trình mang tính điêu khắc.
Với một số khu vực lân cận tạo nên khu nghỉ dưỡng, La Grande Motte được thiết kế với sáu cây cầu dành cho người đi bộ bắc qua các con đường. Kiến trúc sư chia các khu dân cư thành các nguyên mẫu nam tính và nữ tính. Ví dụ: Khu Couchant được ông mô tả là một khu phố nữ tính, là một tập hợp các tòa nhà có hình bán nguyệt và hình tròn, trái ngược với khu phố nam tính Levant ở phía đông được xây dựng với những đường thẳng và hình chóp góc cạnh. Ở trung tâm, Grande Pyramide là một trong những biểu tượng kiến trúc tiêu biểu nhất của thành phố, đóng vai trò kết nối Couchant và Levant.
Tòa nhà The beachfront Poséidon.
Tòa nhà The Fidji.
Jean Balladur coi nghệ thuật là một phần không thể thiếu của dự án và ông đã hợp tác với ba nghệ sĩ: Michèle Goalard, Albert Marchais và Joséphine Chevry. Họ đã rải rác nhiều tác phẩm khắp các không gian công cộng để người dân và du khách có thể nhìn thấy và ngắm nhìn chúng hàng ngày. Một số công trình này còn phục vụ các mục đích thiết thực: sân chơi, đài phun nước, khu vực tắm vòi sen…
Tính hóm hỉnh trong thiết kế hiện đại của kiến trúc sư Jean Balladur.
Sự pha trộn độc đáo giữa kiến trúc và nghệ thuật này đã thu hút các nhiếp ảnh gia Charly Broyez và Laurent Kronental. Vào mùa hè năm 2019, họ bắt đầu ghi lại vẻ đẹp của La Grande Motte bằng máy chụp trường ảnh khổ lớn. Trong hơn bốn năm, họ đã khám phá khu nghỉ dưỡng vào mùa hè bằng xe đạp và đi bộ. Họ tránh những khung hình có người và chụp nhiều hình ảnh trong khoảng thời gian mà Laurent Kronental gọi là “blue hours” —những khoảnh khắc mờ ảo ngay trước hoàng hôn và bình minh.
Các bức ảnh được nhiếp ảnh gia chụp vào thời điểm “blue hours”.
Trải nghiệm phong phú và sâu sắc của họ trong khu nghỉ dưỡng đã định hình nên chất ảnh tự nhiên của họ. Laurent Kronental mô tả nó với The New York Times rằng nơi này giống như một thế giới song song mà trong đó chúng ta không biết liệu mình đã tìm thấy tàn tích của một nền văn minh cổ đại hay đã bước vào tương lai. Trong một cuộc phỏng vấn với Wallpaper*, họ chia sẻ: “Dự án ngày càng phong phú hơn sau mỗi lần khám phá, giúp chúng tôi nắm bắt tốt hơn bản chất của thành phố. Cách tiếp cận dài hạn này cũng cho phép chúng tôi nuôi dưỡng một câu chuyện vượt qua cách thể hiện bằng hình ảnh. Đó là một sự đắm chìm trong một thành phố được thiết kế để cùng tồn tại với thiên nhiên, bộc lộ sự tinh tế của nó theo thời gian. Nó gợi lên sự suy ngẫm về cách con người có thể sống trên thế giới hài hòa hơn, thích nghi với nhịp điệu tự nhiên.”
Năm 2010, Bộ Văn hóa Pháp chính thức công nhận La Grande Motte là nơi có “Kiến trúc đương đại nổi bật”, trở thành thị trấn đầu tiên nhận được danh hiệu này. Khu nghỉ dưỡng tiếp tục thu hút khách du lịch nhờ mang lại những trải nghiệm kiến trúc độc đáo. Sự pha trộn hài hòa giữa hình thức, màu sắc, kết cấu, hoa văn, thảm thực vật và các loài thực vật đa dạng là minh chứng cho kiến trúc ưu tiên trải nghiệm của con người. La Grande Motte mang đến một hành trình giác quan được tuyển chọn và cung cấp những bài học quý giá về những cách tiếp cận chu đáo, từ trên xuống trong thiết kế đô thị.
Thực hiện: Hoàng Lê | Theo: ArchDaily | Ảnh: Charly Broyez, Laurent Kronental
Xem thêm
Thuyết màu sắc Le Corbusier trong kiến trúc hiện đại
Kiến trúc Modernist: Từ lịch sử đến địa điểm mang tính cộng đồng
Mối gắn kết mật thiết giữa nghệ thuật và kiến trúc trong các công trình Modernism
