Một dự án nhà ở xã hội tại Barcelona với tên gọi Nhà ở xã hội 85 căn (85 Social Dwellings) tại Cornellà, được thực hiện bởi studio kiến trúc địa phương Peris + Toral Arquitectes đã vượt qua danh sách rút gọn gồm ba công trình để được vinh danh tại RIBA International Prize 2024, giải thưởng tổ chức hai năm một lần của Viện Kiến trúc sư Hoàng gia Anh (RIBA). Công trình được đánh giá cao nhờ thiết kế tập trung vào hệ khung gỗ mô-đun, được phát triển nhằm mang lại sự linh hoạt cho cư dân, giúp không gian sống có thể thay đổi và thích ứng theo thời gian. Ban giám khảo nhận xét rằng thiết kế này “vừa mang tính đột phá vừa thể hiện sự đổi mới thiết thực.”
Năm 2022, Peris + Toral Arquitectes đã hoàn thành tòa nhà dân cư khung gỗ lớn nhất Tây Ban Nha, rộng 10.000m2, trên địa điểm của một rạp chiếu phim cũ ở đô thị Cornellà de Llobregat.
Dư án Nhà ở xã hội 85 căn tại Cornellà đã vượt qua hai ứng cử viên khác trong danh sách rút gọn: văn phòng Jacoby Studios của David Chipperfield Architects tại Đức và Bảo tàng Nhiếp ảnh Lianzhou của O-office Architects tại Trung Quốc.
Dự án phát triển nhà ở này bao gồm 85 căn hộ có kích thước đồng đều, với các phòng được tổ chức xoay quanh khu vực bếp trung tâm, đóng vai trò như một không gian giao thông chính trong ngôi nhà. Mỗi đơn vị ở có năm hoặc sáu mô-đun gỗ, tùy thuộc vào việc chúng có hai hay ba phòng ngủ. Các mô-đun bếp mở thay thế hành lang làm không gian lưu thông chính. Các phòng khác có thể được phân chia bằng cửa trượt, kết nối với khu vực bếp trung tâm. Theo studio, cách bố trí này nhằm mục đích làm nổi bật vai trò nội trợ trong gia đình, thách thức các khuôn mẫu giới tính và phá vỡ cách tổ chức không gian nhà ở truyền thống. Một đặc điểm nổi bật khác của Nhà ở xã hội 85 căn là cấu trúc gỗ mô-đun dễ dàng thi công và lắp đặt nhanh chóng, có khả năng thích ứng linh hoạt trong dài hạn, đồng thời giảm thiểu đáng kể dấu chân carbon.
Các căn hộ có trần và sàn bằng gỗ. Nhà bếp mở đóng vai trò như không gian lưu thông.
Rèm sáo Venetian tại lối đi cửa trượt dẫn ra ban công ở mặt tiền tòa nhà, giúp che nắng cho căn hộ.
Theo studio, dự án này là chung cư có kết cấu bằng gỗ lớn nhất ở Tây Ban Nha, được xây dựng từ 8.300m3 gỗ khai thác từ các khu rừng ở Xứ Basque. Tòa nhà có năm tầng khung gỗ nằm trên một khối đế bê tông cốt thép, với các căn hộ bố trí xung quanh một sân trong có chức năng như quảng trường trung tâm cho cư dân. Một trong những mục tiêu chính của dự án này là tối đa hóa diện tích sàn, từ đó dẫn đến quyết định di chuyển khu vực giao thông chính vào vị trí lõi tòa nhà. Đó là các hành lang có mái che bao quanh sân trong, là lối vào các căn hộ. Cầu thang làm bằng gỗ nguyên khối được bố trí ở bốn góc của quảng trường trung tâm và dẫn đến hành lang ở mỗi tầng.
Lan can lưới kim loại dọc theo các sân hiên duy trì tầm nhìn ra sân trong và các tầng khác.
Cầu thang gỗ nguyên khối được bố trí ở bốn góc của quảng trường trung tâm.
Ảnh: José Hevia
Nhà ở xã hội 85 căn của Peris + Toral Arquitectes nằm trong làn sóng xây dựng nhà ở xã hội mới được nhà nước Barcelona thúc đẩy. Ảnh: Iñigo Bujedo Aguirre
Chủ tịch RIBA, ông Muyiwa Oki, nhận xét rằng dự án Nhà ở xã hội 85 căn là “một thiết kế có tầm nhìn, mở ra những ý tưởng mới về khái niệm gia đình, đồng thời trở thành mô hình mẫu cho việc xây dựng nhà ở bền vững và chất lượng trên quy mô toàn cầu”. Giải thưởng Quốc tế RIBA được trao tặng hai năm một lần cho một công trình kiến trúc thể hiện tư duy tiên phong, tính nguyên bản, chất lượng hoàn thiện xuất sắc và tạo ra những đóng góp nổi bật cho người sử dụng, môi trường xung quanh, và cộng đồng. Kiến trúc sư Lu Wenyu, người sáng lập Amateur Architecture Studio và là chủ tịch hội đồng giám khảo, đã gọi dự án này là một “người chiến thắng xứng đáng”, bởi vai trò tiên phong của nó đặt ra những tiền lệ cho các dự án phát triển trong tương lai. “Không bị ràng buộc bởi những định kiến cố định về khái niệm ‘gia đình’, cách tổ chức không gian thông minh của dự án khuyến khích sự tương tác và kết nối sôi nổi trong cộng đồng, đảm bảo kiến trúc hoạt động hiệu quả trên nhiều cấp độ – từ nhà ở tư nhân đến không gian cộng đồng.”, kiến trúc sư Lu Wenyu nhận định.
Thực hiện: Hagomani | Theo: Dezeen
Xem thêm:
Nhà ở qua những khối hình
Nhà ở và điểm nhấn kim loại
Nhà ở và cuộc sống trải nghiệm
