Góp mặt tại Miss Universe 2025, Hương Giang thu hút nhiều sự chú ý khi là thí sinh chuyển giới duy nhất của cuộc thi năm nay, đồng thời cũng là đại diện chuyển giới đầu tiên của cả Việt Nam và châu Á. Trước đó, chuyên trang Missosology dự đoán Hương Giang có khả năng vào Top 30, cụ thể ở vị trí 25 chung cuộc.
Dù vậy, tại vòng chung kết diễn ra vào sáng 22/11, đại diện Việt Nam đã không thể vào được Top 30. Việc Hương Giang dừng bước sớm vừa cho thấy thực tế nhiều thí sinh chuyển giới vẫn chưa thể tiến sâu tại Miss Universe, bên cạnh đó cũng phản ánh hành trình gian nan của các đại diện Việt Nam tại đấu trường nhan sắc danh giá nhất thế giới.
Miss Universe có thực sự cởi mở?
Thực tế, Miss Universe đã mở cửa chào đón thí sinh chuyển giới từ năm 2012. Tuy nhiên, phải đến năm 2018, cuộc thi sắc đẹp này mới có thí sinh chuyển giới đầu tiên góp mặt, khi Ángela Ponce - đại diện Tây Ban Nha - đã đặt bước chân đầu tiên của cộng đồng chuyển giới tại Miss Universe.
Thời điểm đó, truyền thông quốc tế gọi đây là một “bước ngoặt lịch sử”, hình ảnh của Ángela xuất hiện dày đặc trên các trang lớn như Reuters hay ABC News. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng, hành trình của Ángela tại cuộc thi lại khá ngắn ngủi, khi cô không thể vào được Top 20.
Sau đại diện Tây Ban Nha, hành trình của người chuyển giới tại Miss Universe cũng không thật sự nổi bật như kỳ vọng. Phải đến 5 năm sau, cuộc thi này mới tiếp tục chào đón thêm các thí sinh chuyển giới khác, lần này là hai người đẹp Marina Machete (Bồ Đào Nha) và Rikkie Kollé (Hà Lan).
Thời điểm này, Miss Universe cũng chứng kiến bước chuyển lớn khi Anne Jakkaphong - tỷ phú chuyển giới người Thái - mua lại cuộc thi vào năm 2022 và tiếp tục theo đuổi các chính sách cởi mở, thúc đẩy mạnh mẽ chủ trương đa dạng hóa. Cũng từ đây, không ít người kỳ vọng Miss Universe sẽ chào đón nhiều nhóm thí sinh hơn và hành trình của họ sẽ ghi dấu bằng những kết quả rõ rệt.
Tại cuộc thi năm 2023, Marina Machete lập kỷ lục khi lọt vào Top 20, trở thành thí sinh chuyển giới đạt thành tích tốt nhất trong lịch sử Miss Universe. Song thực tế, đây vẫn không phải kết quả quá nổi bật. Trong khi đó, thí sinh chuyển giới còn lại – Rikkie Kollé – thậm chí không thể góp mặt ở vòng bán kết.
Gần nhất, Hương Giang – đại diện chuyển giới đầu tiên của Việt Nam và châu Á – dù nhận được nhiều sự chú ý từ truyền thông, song cũng sớm dừng bước với kết quả ngoài Top 30. Thực tế, việc cô dừng bước sớm tại Miss Universe không phải điều quá bất ngờ, bởi ngay từ đầu Hương Giang vốn không nằm trong nhóm thí sinh được đánh giá cao. Tuy vậy, vị trí hiện tại của Hương Giang vẫn kém xa so với các dự đoán ban đầu, từ đó làm dấy lên không ít tranh luận.
Trước đó, theo People, một đoạn video được cho là của bà Anne Jakapong Jakrajutatip đã lan truyền rộng rãi và gây tranh cãi khi đề cập đến các tiêu chí của cuộc thi.
Nội dung trong video nêu: “Phụ nữ chuyển giới, phụ nữ đã có chồng, phụ nữ ly hôn… Đây là một chiến lược truyền thông. Họ có thể thi nhưng không thể thắng. Chúng ta có thể casting người mẫu với mọi màu da, kích cỡ… rất to cũng được. Nhưng chúng ta phải kiểm soát khán giả, kẻo họ sẽ bỏ phiếu hết cho nhóm thí sinh ngoại cỡ”.
Sau đó, bà Jakrajutatip bác bỏ cáo buộc, khẳng định đoạn clip đã bị “cắt ghép ác ý” nhằm thao túng dư luận. Dù vậy, việc các thí sinh chuyển giới liên tục có thành tích kém xa kỳ vọng vẫn khiến nhiều người đặt dấu hỏi sự cởi mở của Miss Universe.
Thành tích của các đại diện Việt Nam vẫn khiêm tốn
Sau gần hai thập kỷ tham gia Hoa hậu Hoàn vũ (từ năm 2008), thành tích của các đại diện Việt Nam vẫn tương đối khiêm tốn. Giai đoạn 2018-2021 có thể xem là thời điểm Việt Nam để lại dấu ấn mạnh mẽ nhất tại đấu trường này. Liên tiếp bốn đại diện – H’Hen Niê (Top 5, 2018), Hoàng Thùy (Top 20, 2019), Khánh Vân (Top 21, 2020) và Kim Duyên (Top 16, 2021) – đều được gọi tên vào đêm chung kết.
Kết quả cao nhất đến nay là Top 5 của H’Hen Niê tại Miss Universe 2018 - cột mốc mang tính lịch sử khi lần đầu đại diện Việt Nam góp mặt trong nhóm ứng viên mạnh nhất thế giới. Trước đó, Nguyễn Thùy Lâm từng tạo dấu ấn với vị trí Top 15 tại Miss Universe 2008. Nhưng ngoại trừ những thành tích trên, phần lớn đại diện Việt Nam đều dừng bước ở vòng ngoài.
Bốn năm gần nhất thì có tới 3 năm, các đại diện Việt Nam không vượt qua được vòng loại, bao gồm Ngọc Châu (2022), Bùi Quỳnh Hoa (2023) và Hương Giang (2025). Trong khi đó, Nguyễn Cao Kỳ Duyên (2024) khá khẩm hơn khi dừng chân ở Top 30.
So với các quốc gia cùng khu vực, sự chênh lệch là điều dễ thấy. Philippines – cường quốc sắc đẹp châu Á – có tới ba Hoa hậu đăng quang (2015, 2018, 2023) và hơn 10 lần vào bán kết trong 20 năm qua. Thái Lan tuy chưa đăng quang nhưng sở hữu hai lần vào Top 5 (2017, 2019) cùng nhiều đại diện vào Top 10 các năm 2015-2020. Indonesia cũng nổi bật hơn với Á hậu 2 (2017) và Top 10 (2019).
Trong khi đó, Việt Nam có một lần lọt Top 5 và thêm vài vị trí Top 15-21. Xét trong tương quan khu vực, số lần vào bán kết lẫn mức độ ổn định của Việt Nam đều còn khá khiêm tốn.
