Mời bạn cùng tìm hiểu sâu hơn về các vùng rượu vang nổi tiếng ở Rioja, Tây Ban Nha.
Lịch sử các vùng rượu vang nổi tiếng ở Rioja, Tây Ban Nha
Ảnh: Shutterstock
Rioja là một tỉnh của Tây Ban Nha nằm ở phía Bắc bán đảo Iberia. Khu vực này nổi tiếng với rượu vang và có hơn 500 nhà máy rượu vang trải rộng trên 54.000 ha đất. Rioja có lịch sử làm vang từ thời La Mã và vẫn tiếp tục phát triển cho đến ngày nay.
Các công trình khảo cổ đã phát hiện vết tích của rượu vang trong các bình gốm nung có niên đại từ năm 200 trước Công nguyên tại Rioja. Đây cũng là khu vực đầu tiên ở Tây Ban Nha đạt được danh hiệu DO (Denominacion de Origen – Chỉ định xuất xứ) vào năm 1933, khẳng định chất lượng đặc biệt của rượu vang nơi đây. Và đến năm 1991, danh hiệu này được tăng cấp độ cao hơn là DOCa (Denominacion de Origen Calificada – tên gọi xuất xứ tiêu chuẩn), chứng tỏ sự ưu việt vượt trội của rượu vang Rioja.
Văn hóa rượu vang đã gắn bó mật thiết với đời sống của người dân Rioja. Với những vườn nho bạt ngàn và các nhà máy rượu vang hiện đại, Rioja hiện là điểm đến lý tưởng cho những “tín đồ” rượu vang, sánh ngang với vùng Basque danh tiếng.
Đặc điểm địa lý và khí hậu của Rioja
Vùng sản xuất rượu vang Rioja được bao quanh bởi các khu vực sản xuất rượu vang khác của Tây Ban Nha. Rioja giáp Basque ở phía Bắc, Navarra ở phía Đông Bắc, Aragón ở phía Đông Nam và Castilla y León ở phía Tây và phía Nam.
Địa giới của Rioja không chỉ được xác định bởi các ranh giới hành chính mà còn bởi những đặc điểm địa lý độc đáo, đặc biệt là dòng sông Ebro cùng các dãy núi Sierra de la Demanda và Sierra de Cantabria.
Dãy núi Cantabrian, như một bức tường thành tự nhiên, bao bọc Rioja về phía Bắc và Tây, ngăn chặn luồng gió lạnh và ẩm từ Đại Tây Dương. Nhờ đó, vùng Rioja có khí hậu ôn hòa, rất thuận lợi cho cây nho phát triển. Đất đai tại Rioja cũng rất đa dạng, góp phần tạo nên sự phong phú trong hương vị rượu vang. Trong đó, loại đất có hàm lượng đá vôi cao được xem là lý tưởng nhất để trồng nho.
Vườn nho tại các vùng rượu vang nổi tiếng ở Rioja
Ảnh: Shutterstock
Vùng đất Rioja là “thủ phủ” rượu vang đỏ hảo hạng của Tây Ban Nha, chủ yếu được sản xuất từ giống nho Tempranillo. Vào năm 2017, diện tích trồng nho tại Rioja đạt khoảng 64.215 ha. Trong đó, 91% diện tích được dành cho các giống nho đỏ. Sản lượng rượu vang thu được từ những vườn nho rộng lớn này đã vượt hơn 250 triệu lít.
Thông thường, rượu vang Rioja là sự pha trộn của nhiều giống nho khác nhau. Từ năm 1925, vùng Rioja đã chính thức xác định 7 giống nho truyền thống được phép sử dụng theo quy định chặt chẽ của Hội đồng điều tiết DOCa, bao gồm 4 loại nho đỏ (Tempranillo, Garnacha, Mazuelo, Graciano) và 3 loại nho trắng (Viura, Malvasia, Grenache Blanc).
Tuy nhiên, vào năm 2007, Hội đồng quản lý Rioja đã mở rộng danh sách giống nho được phép trồng và sử dụng trong sản xuất rượu vang. Quy định này bao gồm một số giống nho quốc tế như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Verdejo.
Ngoài rượu vang truyền thống, một số khu vực của Rioja còn được phép sản xuất Cava, loại rượu vang sủi tăm danh tiếng của Tây Ban Nha.
Phong cách làm rượu vang ở vùng Rioja
Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha ở Rioja sản xuất 4 loại rượu vang chính được ghi trên nhãn là: Joven, Crianza, Reserva và Gran Reserva. Sau đây là cách phân biệt rượu vang Rioja và những điều cần lưu ý:
• Rượu vang Joven: Dùng để chỉ các loại rượu vang được đóng chai và bán ra mà không qua quá trình ủ trong thùng gỗ sồi hoặc trong chai. Loại rượu này nên uống trong vòng 2 năm kể từ ngày sản xuất.
• Rượu vang Crianza: Phải trải qua ít nhất 2 năm ủ. Rượu vang đỏ sẽ ủ 12 tháng trong thùng gỗ sồi. Còn rượu vang trắng và hồng sẽ ủ 6 tháng trong thùng.
• Rượu vang Reserva: Vang đỏ cần ủ ít nhất 3 năm, trong đó 1 năm ủ trong thùng gỗ sồi. Vang trắng ủ ít nhất 2 năm và có 1 năm ủ trong thùng. Rượu vang Reserva có hương vị cân bằng tuyệt vời giữa hương trái cây, độ chua và tannin. Nếu bạn đang tìm kiếm rượu vang Rioja cho một dịp đặc biệt, đây là loại rượu lý tưởng.
• Rượu vang Gran Reserva: Rượu vang đỏ Gran Reserva cần ủ ít nhất 2 năm trong thùng gỗ sồi và thêm 3 năm trong chai. Rượu vang trắng ủ tối thiểu 4 năm, trong đó ít nhất 6 tháng ủ trong thùng.
Những nhà máy rượu vang hàng đầu ở Rioja
Tu viện San Millan de Yuso, thế kỷ 11 tại San Millan de la Cogolla, La Rioja, Tây Ban Nha. Ảnh: Shutterstock
1. Nhà máy Bodegas Corral tại các vùng rượu vang nổi tiếng ở Rioja
Bodegas Corral tọa lạc ngay trên Camino Francés, tuyến đường hành hương lâu đời nhất đến Santiago de Compostela và được công nhận là Di sản thế giới. Bodegas Corral đã gìn giữ truyền thống và văn hóa làm rượu vang trong hơn một thế kỷ. Đến thăm nơi đây, bạn sẽ được lắng nghe những câu chuyện lịch sử và chia sẻ kiến thức thú vị về rượu vang. Đồng thời, bạn sẽ chứng kiến quy trình làm rượu vang rất chuyên nghiệp.
2. Nhà máy rượu vang Luis Alegre
Bodegas Luis Alegre nằm tại Laguardia, một trong những khu vực độc quyền nhất của vùng rượu vang Rioja. Kể từ năm 1968, cơ sở sản xuất này đã không ngừng nỗ lực để tạo ra những dòng rượu vang Rioja chất lượng cao với hương vị đa dạng, độc đáo.
3. Nhà máy rượu Alvia
Những “tín đồ” của rượu vang có thể ghé thăm Bodegas Alvia vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Nhà máy rượu Alvia mang đến nhiều trải nghiệm đa dạng, từ nếm thử rượu vang kết hợp với ẩm thực và món tráng miệng địa phương, tham gia hoạt động thu hoạch nho đầy thú vị.
6 địa điểm tham quan nổi bật ở Rioja
Ngoài các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha ở Rioja, vùng đất này còn có nhiều điểm tham quan hấp dẫn mà bạn có thể ghé thăm.
1. Logroño
Logroño là một thành phố có lịch sử từ thời Trung cổ. Đây là một trong những địa điểm quan trọng nhất trên tuyến đường hành hương đến Santiago de Compostela vào thế kỷ 11. Theo các tài liệu ghi chép, nhiều thương gia, nghệ sĩ và người hành hương từng đi qua những con phố lát đá cuội của Logroño.
Sông Ebro chảy qua thành phố, kết nối vùng Logroño với Navarre và Alava. Xung quanh địa điểm này có nhiều công trình kiến trúc liên quan đến St. James, như nơi trú ẩn của người hành hương và đài phun nước hành hương nổi tiếng. Một trong những địa điểm quan trọng nhất của Logroño là nhà thờ lớn Santa Maria la Redonda, với các tòa tháp phong cách Baroque nổi bật trên quảng trường.
2. San Millán dela Cogolla
Nằm ở trung tâm thung lũng sông Cárdenas, San Millán de la Cogolla là một thị trấn do vị thánh cùng tên thành lập. Trong nhiều thế kỷ, San Millán de la đã gắn liền với con đường hành hương đến Santiago de Compostela.
Hai tu viện Suso và Yuso tại đây đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. San Millán de la Cogolla còn được coi là cái nôi của tiếng Tây Ban Nha, vì những tài liệu đầu tiên viết bằng ngôn ngữ này được lưu giữ tại đây. Vào khoảng thế kỷ 16, thánh San Millán đã tìm nơi ẩn náu trong một ngôi nhà bằng đá trong thị trấn. Sự kiện lịch sử này đã thu hút rất đông người hành hương đến thăm vào mỗi năm.
3. Calahorra
Calahorra là thị trấn nằm trên một mũi đất nhìn ra đồng bằng Cidacos. Khu trung tâm của Calahorra lưu giữ nhiều dấu tích từ quá khứ, bao gồm nhà thờ Gothic lộng lẫy có niên đại từ thế kỷ 15. Xung quanh thị trấn cũng có nhiều nhà nguyện nhỏ, như nhà nguyện Cristo de la Pelota và Visitación.
Trong khu phố cổ Hồi giáo, bạn có thể tìm thấy các công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn La Mã cùng nhà thờ San Andres, được xây dựng vào thế kỷ 16. Những địa điểm nổi bật khác trong thị trấn bao gồm: bảo tàng thành phố, nơi lưu giữ khoảng 11.000 hiện vật khảo cổ hay tu viện Carmelite, nơi trưng bày bức tượng Chúa Kitô tuyệt mỹ do Gregorio Fernandez tạc.
Ảnh: Shutterstock
4. Núi Sierra de la Demanda
Sierra de la Demanda là một dãy núi phụ nằm ở phía Bắc bán đảo Iberia. Các đỉnh cao nhất của dãy núi thường được bao phủ bởi tuyết từ tháng 10 đến tháng 5. Bạn có thể ghé thăm khu nghỉ dưỡng trượt tuyết Valdez Caray khi đến tham quan các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha ở Rioja.
Khu vực này là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã, bao gồm chó sói, hươu, rái cá, đại bàng hoàng gia, chim ưng và nhiều loài khác. Những chú ngựa tuyệt đẹp ở đây là sự lai tạo giữa ngựa Tây Ban Nha và ngựa Ả Rập. Trải nghiệm cưỡi ngựa tại Sierra de la Demanda sẽ mang đến cho bạn một hành trình thú vị.
5. Công viên quốc gia Sierra de Cobollera
Công viên quốc gia Sierra de Cobollera là một trong những khu vực được bảo tồn tốt nhất ở Rioja. Nằm giữa những ngọn núi trung tâm của dãy núi Iberia phía Bắc, thuộc vùng Cameros và giáp ranh tỉnh Soria, công viên này sở hữu nhiều khu rừng đẹp.
Những khu rừng tự nhiên nổi bật nhất ở đây gồm rừng thông và rừng sồi Pyrenees. Ngoài ra, còn có sự xuất hiện của các loài cây như chanh, bạch đàn, du núi, thủy tùng và tần bì. Công viên là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã, bao gồm cáo, lợn rừng, hươu, sóc, mèo núi và rái cá. Hệ động vật còn đặc biệt phong phú với nhiều loài chim săn mồi như diều hâu và đại bàng chân ngắn.
6. Thung lũng Rioja Baja
Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha ở Rioja trải dài qua bảy thung lũng của Rioja Baja. Sông Ebro cùng bảy nhánh nhỏ đã tạo nên những thung lũng này, mỗi thung lũng sở hữu đặc điểm riêng về khí hậu và thổ nhưỡng.
Các thung lũng của Rioja Baja đều có hệ thực vật và động vật phong phú, được UNESCO công nhận là khu Dự trữ sinh quyển. Chính sự đa dạng này đã làm cho rượu vang Rioja mang những đặc điểm riêng biệt trên toàn vùng.
Những vườn nho cao nhất nằm ở thung lũng Oja, thường được gọi là “Alta Alta”, nghĩa là “High High”. Thung lũng Najerilla lại nổi tiếng với những ruộng bậc thang trồng nho cổ xưa, nơi các giống nho bản địa phát triển mạnh mẽ. Khám phá từng thung lũng và nếm thử rượu vang từ mỗi địa điểm là cách tốt nhất để bạn cảm nhận trọn vẹn sự đa dạng của từng vùng.
Các vùng rượu vang nổi tiếng ở Rioja, Tây Ban Nha đã ghi dấu ấn với những nhà sản xuất danh tiếng và những dòng rượu vang đi vào huyền thoại. Hy vọng bài viết đã đem lại những gợi ý hữu ích với những người yêu rượu vang và văn hóa Tây Ban Nha.
