Vì vậy, các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha luôn là điểm đến hấp dẫn, thu hút nhiều du khách ghé thăm. Cùng khám phá 5 vùng đất sản xuất rượu vang trứ danh của xứ sở bò tót sau đây.
Lịch sử rượu vang Tây Ban Nha
Ảnh: Shutterstock
Tây Ban Nha là quê hương của khoảng 600 giống nho nhưng chỉ có khoảng 20 loại được sử dụng để sản xuất rượu vang. Nghề làm rượu vang ở đây đã có từ 3.000 năm trước, khi người Phoenicia định cư tại khu vực Cadiz và làm rượu trong những bình đất sét. Sau này, dưới sự cai trị của đế chế La Mã, Tây Ban Nha đẩy mạnh việc mở rộng diện tích trồng nho để sản xuất rượu vang và xuất khẩu.
Vào đầu thế kỷ 20, nấm Phylloxera đã tàn phá các vườn nho và khiến các vùng sản xuất rượu vang phải đóng cửa hàng loạt. Nhiều thương gia và nhà sản xuất đã di cư đến miền Bắc để tìm nguồn nho mới. Đô thị Haro ở trung tâm La Rioja chính là một trong các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha thời bấy giờ.
Sau chiến tranh, dưới sự cai trị của chế độ Franco, nhiều hợp tác xã lớn đã được thành lập để sản xuất rượu đại trà. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng rượu vang. Phải đến năm 1970, đất nước mới bắt đầu đầu tư, mở rộng và cải thiện chất lượng sản phẩm.
Ngày nay, Tây Ban Nha là một trong 3 quốc gia sản xuất rượu vang lớn nhất châu Âu, cùng với Pháp và Ý. Đây cũng là nơi có diện tích vườn nho lớn nhất thế giới, lên đến 11.750 km². Trong khi đó, diện tích trồng nho ở Pháp là 8.640 km² và Ý là 8.270 km².
Địa lý và khí hậu của Tây Ban Nha
Tây Ban Nha có địa hình và khí hậu đa dạng. Đặc trưng này có ảnh hưởng lớn đến các vùng sản xuất rượu vang.
Phía Tây Bắc của Tây Ban Nha là nơi có khí hậu mát mẻ, lý tưởng để các loại nho trắng phát triển. Ngược lại, “tam giác Sherry’” ở phía Tây Nam, một khu vực bao gồm các thị trấn Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María và Sanlúcar de Barrameda, có nhiệt độ nóng, khô cằn và đất phấn. Vùng này là nơi sản xuất rượu vang sherry danh tiếng. Các vùng ven biển của Catalonia và Valencia là nơi sản xuất ra những loại rượu vang đỏ, trắng và sủi bọt nhờ khí hậu Địa Trung Hải ôn hòa.
Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha
1. Vùng sản xuất rượu vang đỏ Tây Ban Nha
La Rioja
• Giống nho chính: Garnacha, Graciano, Mazuelo (Cariñena), Tempranillo.
Vùng đất Rioja tự hào với truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời có từ thời La Mã. Đây là nơi sản sinh ra những chai rượu vang đỏ Tempranillo với hương vị trái cây đậm đà và hương gỗ sồi tinh tế. Rioja cũng là vùng đầu tiên được chứng nhận chỉ định DOCA vào năm 1991, có nghĩa là việc kiểm soát chất lượng và sản xuất ở đây thực sự cao.
Với lợi thế khí hậu đa dạng, kết hợp giữa ảnh hưởng của Đại Tây Dương, khí hậu lục địa và Địa Trung Hải, Rioja có mùa hè ấm áp, mùa đông mát mẻ cùng lượng mưa dồi dào, tạo điều kiện lý tưởng cho cây nho phát triển, đảm bảo chất lượng tuyệt hảo.
Các sản phẩm rượu vang ở Rioja nổi tiếng với thời gian ủ lâu năm tùy theo từng loại. Dòng vang đỏ Crianza phải ủ ít nhất 2 năm, trong đó 1 năm trong thùng gỗ sồi. Rượu Reserva ủ tối thiểu 3 năm. Còn rượu Gran Reserva từ những vụ nho tốt nhất, ủ tổng cộng 5 năm.
Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha: Ribera Del Duero
• Giống nho chính: Cabernet Sauvignon, Garnacha, Tempranillo.
Rượu vang đã trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển văn hóa và kinh tế của vùng Ribera del Duero. Hiện nay, có hơn 300 nhà máy rượu vang đặt trụ sở tại Ribera del Duero, bao gồm một số thương hiệu biểu tượng nhất của Tây Ban Nha.
Các vườn nho của Ribera Del Duero trải dài dọc theo sông Duero. Nơi đây thường có gió mạnh thổi qua thung lũng, mùa hè oi bức và mùa đông lạnh buốt. Trái nho sẽ có lớp vỏ dày hơn để tồn tại trong thời tiết khắc nghiệt. Do đó, rượu vang ở Ribera del Duero sẽ có hương vị đậm và nồng đặc trưng, thường bao gồm 100% Tempranillo mà không pha trộn các giống nho phụ khác như ở Rioja.
Ngoài ra, Ribera del Duero còn trồng giống nho Garnacha, thường được sử dụng để sản xuất rượu vang hồng. Loại nho này mang đến hương thơm đặc trưng với mùi dâu tây chín, tạo nên những chai rượu vang tươi mát và quyến rũ.
Priorat
• Giống nho chính: Cabernet Sauvignon, Cariñena (Carignan), Garnacha, Merlo, Syrah.
Priorat là vùng đất đặc biệt xinh đẹp và cổ kính. Khí hậu và địa hình của Priorat góp phần tạo ra những loại rượu vang có độ phức tạp phong phú. Đất ở đây chủ yếu bao gồm các nguyên tố núi lửa cổ và đá phiến, khiến cây nho phải chống chọi để sinh trưởng. Quá trình này giúp tạo ra những trái nho nhỏ hơn, góp phần nâng cao độ đậm đà và thành phần hương vị của rượu vang.
Việc sản xuất rượu tại Priorat đã có từ năm 1.100 sau Công nguyên. Khi đi qua khu vực này, bạn có thể thấy tàn tích của những vườn nho cổ thụ và những ruộng bậc thang chạy dọc theo các sườn đồi. Garnacha và Cariñena là hai giống nho được trồng nhiều nhất trong khu vực.
2. Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha: Vùng sản xuất rượu vang trắng
Rias Baixas
Ảnh: Shutterstock
• Giống nho chính: Albarino, Carino Blanco, Godello, Loureira, Treixadura.
Rias Baixas nằm ở vùng Galicia phía Tây Bắc Tây Ban Nha, dọc theo bờ biển Đại Tây Dương. Những ngọn đồi nhấp nhô xanh tươi, thời tiết sương mù và đất giàu đá granite là điểm đặc trưng của vùng đất này. Loại rượu vang trắng tươi mát từ giống nho Albarino là loại nổi tiếng nhất Rias Baixas với vị chua nhẹ nhàng cùng vị khoáng.
Rueda
• Giống nho chính: Sauvignon Blanc, Verdejo (Macabeo), Viura.
Rueda, tọa lạc trên cao nguyên Castilla y León ở phía Tây Bắc Tây Ban Nha, có khí hậu lục địa với mùa hè nóng và mùa đông lạnh. Khu vực này nổi tiếng với những loại rượu vang trắng thơm ngon mà bạn có thể dễ dàng tìm thấy trong bất kỳ quán bar hay nhà hàng nào ở Tây Ban Nha.
Rueda được biết đến nhiều nhất với giống nho Verdejo trồng từ đất sỏi có khả năng thoát nước tốt. Chúng tạo ra rượu vang có độ axit cao, mang hương vị của trái cây, hoa và thảo mộc tinh tế. Ngoài ra, giống nho Sauvignon Blanc và Viura cũng được trồng tại đây, chủ yếu dùng để pha trộn với Verdejo.
3. Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha sản xuất rượu vang hồng
Ảnh: Shutterstock
Mặc dù rượu vang đỏ và trắng là sản phẩm chủ lực của Tây Ban Nha nhưng rượu vang hồng, được gọi là rosados, cũng được biết đến nhiều hơn trong những năm gần đây. Rosados của Tây Ban Nha được đánh giá cao vì độ chua tươi mát và hương vị trái cây quyến rũ. Loại rượu này cũng rất phổ biến trong ẩm thực của xứ sở bò tót.
Navarra
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Cabernet Sauvignon, Garnacha, Graciano, Mazuelo, Merlot, Pinot Noir, Syrah, Tempranillo.
• Nho trắng: Chardonnay, Garnacha Blanca, Malvasía, Sauvignon Blanc, Viura.
Navarra là một vùng nổi tiếng với nhiều loại rượu vang đa dạng. Nơi này nằm ở phía Đông Bắc Tây Ban Nha, ngay phía trên Rioja, giữa dãy núi Pyrenees và sông Ebro. Khí hậu lục địa, sự bao bọc từ núi non và thổ nhưỡng phù hợp đã tạo điều kiện cho cây nho phát triển tốt.
Navarra nổi tiếng với việc sản xuất rượu vang rosado tươi mát sử dụng các giống nho địa phương như Garnacha và Tempranillo. Ngoài rượu vang hồng, khu vực này còn sản xuất rượu vang trắng và đỏ.
Somontano
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Cabernet Sauvignon, Garnacha, Merlot, Moristel, Pinot Noir, Syrah, Tempranillo.
• Nho trắng: Alcañón, Chardonnay, Garnacha Blanca, Macabeo (Viura), Riesling, Sauvignon Blanc.
Somontano là một trong các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha được đánh giá cao về chất lượng rượu osado. Nằm giữa Navara và Catalonia dọc theo chân đồi Pyrenees, đây là một vùng sản xuất rượu vang đẹp như tranh vẽ ít được biết đến với những vườn nho trên cao.
Đất đá phiến và đá vôi tạo ra các giống nho làm nên loại rượu vang hồng mang vị khoáng chất rất đặc trưng. Rượu vang rosado từ vùng đất này chủ yếu được làm từ các giống nho bản địa như Garnacha và Moristel, nổi tiếng với độ chua giòn và hương thơm tươi mát.
Cigales
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Cabernet Sauvignon, Garnacha, Merlot, Syrah, Tempranillo.
• Nho trắng: Albillo, Sauvignon Blanc, Verdejo.
Cigales là nơi sản xuất ra các loại rượu vang hồng nổi tiếng, được người dân địa phương gọi là “clarete”. Đó là hỗn hợp chủ yếu từ Tempranillo và Garnacha, cùng với các giống nho trắng địa phương. Chính vì thế, rượu vang hồng Cigales luôn có vị thơm đặc trưng của quả nho đỏ, cam quýt, thảo mộc và hoa.
4. Penedès – “Thủ phủ” của rượu vang nổ
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Cabernet Sauvignon, Garnacha, Merlot, Monastrell, Pinot Noir, Samsó (Cariñena), Ull de Llebre (Tempranillo).
• Nho trắng: Chardonnay, Macabeo, Parellada và Xarel·lo.
Nhắc đến các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha thì không thể thiếu Penedès. Penedès tọa lạc ở phía Nam Barcelona, vị trí gần biển Địa Trung Hải nên có khí hậu thuận lợi cho cây nho phát triển. Nơi đây trồng được nhiều loại nho trắng và nho đỏ do địa hình đa dạng của đồng bằng ven biển và địa hình đồi núi. Tuy nhiên, rượu vang nổ Cava là loại nổi tiếng nhất ở Penedès, chủ yếu được làm từ nho bản địa Macabeo, Xarel·lo và Parellada.
5. Jerez – Vùng sản xuất rượu Sherry danh tiếng
Ảnh: Shutterstock
• Giống nho chính: Palomino, Pedro Ximénez, Moscatel.
Sherry là một trong những loại rượu vang mang tính biểu tượng nhất của Tây Ban Nha. Tọa lạc phía Tây Nam, vùng Jerez với khí hậu nóng và khô cằn rất thích hợp cho các giống nho dùng làm rượu Sherry phát triển. Hệ thống ủ solera độc đáo của Sherry sử dụng phương pháp pha trộn từng phần của nhiều loại nho khác nhau để tạo ra loại rượu vang với hương thơm đặc trưng và phức hợp hiếm có.
Các vùng rượu vang nổi tiếng Tây Ban Nha đều ẩn chứa nhiều câu chuyện đặc sắc về văn hóa, lịch sử của đất nước. Nếu có dịp đến với xứ sở bò tót, bạn hãy ghé thăm những địa điểm trên đây nhé.
