Rolex Awards Laureate: Miranda Wang và công nghệ tái chế

Miranda Wang, đội mũ bảo hộ và tấm che mặt của Novoloop, đang quan sát quá trình khởi động nhà máy thử nghiệm tại Surat, Ấn Độ. Mục tiêu tiếp theo của cô là vận hành nhà máy thử nghiệm này trong 1.000 giờ, để nhóm có thể thu thập dữ liệu và tạo ra các mẫu sản phẩm, từ đó thiết kế một nhà máy thương mại quy mô lớn.

Ở vùng ven Surat, đô thị sầm uất nằm trên bờ biển phía Tây Ấn Độ, chỉ trong vòng sáu tháng, một nhà máy công nghiệp hoàn toàn mới đã mọc lên.

Nhưng không có làn khói độc hại nào len vào thành phố, cũng không có dòng chất thải nào đổ xuống sông. Thay vào đó, có một nhà máy tiếp nhận rác thải nhựa, phân hủy chúng thành các khối cấu tạo hóa học cơ bản, mở ra tiềm năng thay đổi cách con người tái chế nhựa mãi mãi. Đây từng chỉ là giấc mơ, nay đã trở thành hiện thực của Miranda Wang – nữ doanh nhân công nghệ vừa nhận giải Rolex Awards.

Miranda Wang và công nghệ tái chế

Sau nhiều năm kiên trì, công ty Novoloop do Miranda Wang đồng sáng lập đã xây dựng một nhà máy thử nghiệm, cho thấy rằng quy trình chuyển đổi nhựa có thể thực hiện công nghiệp với tần suất 24/7. Nhà máy thử nghiệm tại Ấn Độ đã đạt cột mốc 100 giờ vận hành liên tục vào năm 2024, biến nhựa polyethylene sau tiêu dùng thành vật liệu nguyên sinh. Thành công quan trọng này mở đường cho việc nhân rộng hệ thống ở quy mô thương mại trong tương lai, mang lại tác động toàn cầu đối với mối quan hệ của nhân loại với chất thải và biến đổi khí hậu.

Jeanny Yao (trái) và Miranda Wang (phải), đồng sáng lập Novoloop, đi qua kho tự động hiện đại của công ty đối tác Huafon Group, quanh họ là những chồng bao tải cao ngất chứa đầy
nhựa polyurethane nhiệt dẻo (TPU).

“Nhà máy nhỏ này về cơ bản chính là thiết kế mẫu cho các nhà máy quy mô toàn cầu trong tương lai”, Wang cho biết. “Chúng sẽ không còn dùng nhiên liệu hóa thạch để tạo ra vật liệu giá trị, mà thay vào đó tiêu thụ rác thải, vận hành hoàn toàn tự động suốt 24 giờ mỗi ngày. Trong tương lai, công nghệ này sẽ giúp chúng ta chặn vòi tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch và kiến tạo nền kinh tế nhựa tuần hoàn”.

Trong hành trình giải quyết khủng hoảng tái chế, Novoloop đã chọn hướng đi khác biệt. Công ty tập trung vào polyethylene, chất liệu nhựa khó tái chế. Thách thức lớn nhất với ngành là nhựa được tái chế cơ học thường có chất lượng thấp, giá trị thương mại hạn chế so với nhựa sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch. Trên thế giới, mỗi năm có 400 triệu tấn nhựa được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch nguyên sinh, nhưng chưa đến 9% được tái chế. Điều này khiến lượng rác thải ngày càng tăng. Đại dương, đất liền và bầu khí quyển bị ngập tràn nhựa trong khi việc khai thác dầu khí vẫn tiếp tục.

Hai nhà đồng sáng lập Novoloop, Miranda Wang và Jeanny Yao, đang hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn nhựa thực sự. Trong ảnh: các hạt nhựa nhiệt dẻo polyurethane (TPU) của Novoloop trên dây chuyền sản xuất tại nhà máy của đối tác Huafon Group ở Ôn Châu, Trung Quốc.

Hành trình bảo vệ hành tinh xanh

“Gia đình đã nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên trong tôi và tôi muốn bảo vệ hành tinh”, Wang cho hay. Wang thành lập Novoloop cùng người bạn thân – Jeanny Yao. Cả hai gặp nhau khi còn học trung học ở Canada, trong câu lạc bộ tái chế.

Trong một chuyến tham quan cơ sở xử lý rác thải, họ đau lòng khi thấy quy trình tái chế thực tế quá yếu kém. Kể từ đó, đôi bạn đã cùng nhau tìm ra giải pháp, kiên định với sứ mệnh của mình bất chấp nhiều thử thách, từ biến động kinh tế toàn cầu, COVID-19 cho đến những thay đổi đời sống cá nhân. Đến năm 2019, Wang và Yao nghiên cứu thành công quy trình phân hủy polyethylene. Thành tựu này mang lại cho Miranda Wang giải thưởng Rolex Awards.

Quảng cáo

Hai nhà đồng sáng lập Novoloop – Miranda Wang (trái) và Jeanny Yao (phải) – đứng trước nhà máy thử nghiệm. Hợp tác cùng một nhà sản xuất hóa chất chuyên dụng, họ đã chứng minh rằng công nghệ của mình đã hoàn thiện, sẵn sàng từ phòng thí nghiệm đi đến bước sản xuất công nghiệp hóa.

Hướng đến tạo ra tác động thực tiễn

Hợp tác với các doanh nghiệp đầu ngành, Novoloop hướng tới tạo ra tác động thực tiễn lớn nhất. Các khối cấu tạo hóa học – gọi là monomer – được sản xuất tại nhà máy thử nghiệm, sau đó gửi đến các đối tác ở Trung Quốc, bao gồm tập đoàn dẫn đầu thế giới trong ngành polyurethane. Các monomer này là nguyên liệu để sản xuất polyol (hợp chất trung gian) và TPU (nhựa nhiệt dẻo polyurethane), vốn là vật liệu để chế tạo các sản phẩm như giày chạy bộ.

Miranda Wang (trái) và Jeanny Yao (phải) mỉm cười khi mẻ monomer đầu tiên được chiết xuất thành công tại nhà máy thử nghiệm. Cả hai đã dành nhiều năm nghiên cứu và phát minh ra một quy trình hóa học để biến nhựa phế thải thành vật liệu chất lượng cao, có thể thay thế nhựa có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch trên toàn cầu.

Rolex Perpetual Planet Initiative đồng hành cùng Miranda Wang

Nhận sự hỗ trợ từ Rolex Perpetual Planet Initiative và hợp tác cùng các nhà sản xuất hóa chất hàng đầu, Novoloop đã có thể xây dựng nhà máy chỉ trong vòng sáu tháng, từ thiết kế, xây dựng đến vận hành liên tục. Với công suất 70 tấn mét mỗi năm, Novoloop đã chứng minh quy trình của họ an toàn và khả thi ở quy mô công nghiệp, đồng thời sản xuất thành công những lô sản phẩm có độ tinh khiết cao.

Quy trình này biến đổi rác thải nhựa trong khi giảm đến 91% lượng khí thải carbon so với phương pháp truyền thống, mà vẫn duy trì chất lượng và chi phí cạnh tranh so với nhựa có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch.

Nhìn về tương lai, Wang tin rằng trong vòng một thế kỷ tới, toàn bộ quy trình sản xuất vật liệu của nhân loại sẽ hoàn toàn tuần hoàn. “Vì hành tinh và vì thế hệ mai sau, điều đó là bắt buộc”, cô nói. “Tôi hiện có cậu con trai một tuổi. Mỗi ngày tôi đều muốn kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn cho con”, Wang tâm sự.

“Dù khó khăn, nhưng khi tôi nhìn thấy biết bao người vẫn đang miệt mài cống hiến vì tương lai bền vững cho Trái đất. Nhiều người trong số đó thuộc gia đình Rolex – từ nhà leo núi, nhà bảo tồn đến doanh nhân – tôi lại tràn đầy hy vọng. Tương lai nằm trong tay chúng ta”.